Pobrzeża Południowobałtyckie
Pobrzeża Południowobałtyckie znane jako pas nizin nadmorskich szeroki na kilka do kilkunastu kilometrów - to obszar położony na południe od linii brzegowej Morza Bałtyckiego rozciągający się od Zatoki Kilońskiej aż po Zalew Wiślany. Region Pobrzeży zajmują w granicach Polski 19 tys. km² i dzielą się na trzy makroregiony: Pobrzeże Szczecińskie, Pobrzeże Koszalińskie i Pobrzeże Gdańskie.
Krajobrazy były i są tam nadal kształtowane głównie przez fale morskie. Jednak w rzeźbie pobrzeży zauważyć również można ślady działalności lądolodu skandynawskiego i akumulacji rzecznej. Nadmorskie krajobrazy tego pasa dzielą się na: wydmowy, deltowy, jeziorno-bagienny, i wysoczyznowy (nadmorskie urwiska). Poza krajobrazami nadmorskimi region obejmuje również, pocięte siecią pradolin, równiny morenowe, położone poniżej 100 m n.p.m., z nielicznymi wzgórzami i wzniesieniami o wysokości do 198,5 m (Góra Srebrna).
Bliskość morza znacząco wpływa na klimat tego regionu – cechują go łagodne zimy i niezbyt upalne lata. Średnie sumy opadów rocznych przekraczają 600 mm. W zbiorowiskach roślinnych występują na tym terenie gatunki atlantyckie.
Pobrzeże Południowobałtyckie jest terenem bardzo atrakcyjnym zarówno przyrodniczo, jak i turystycznie.
Pobrzeża Południowobałtyckie - mapa
Pobrzeża Południowobałtyckie
Morze, mierzeja, jezioro przybrzeżne
Pobrzeża Południowobałtyckie
Pobrzeże to nadmorski pas lądu, na którym zaznacza się wpływ morza na środowisko przyrodnicze – klimat, wody, roślinność, zwierzęta, a także na działalność człowieka. Zazwyczaj pas ten ma od kilku do kilkudziesięciu kilometrów szerokości. Niekiedy przyjmuje się, że umowną granicą pobrzeża jest poziomica 50 m n.p.m. Pobrzeża Południowobałtyckie rozciągają się od Zatoki Kilońskiej w Niemczech do Zalewu Wiślanego w obwodzie kaliningradzkim (Rosja). W Polsce wyróżnione zostały trzy makroregiony – krainy geograficzne: Pobrzeże Szczecińskie na zachodzie, „środkowe” Pobrzeże Koszalińskie oraz Pobrzeże Gdańskie z Żuławami Wiślanymi na wschodzie. Pobrzeże Szczecińskie rozciąga się od dolnego biegu Odry do ujścia Parsęty w Kołobrzegu. Jest to najszerszy pas polskich pobrzeży, na którym dominują płaskie i lekko pofałdowane tereny równin morenowych. Pas Pobrzeża Koszalińskiego jest węższy, a to za sprawą wzniesień Pojezierza Pomorskiego, które miejscami znajdują się w odległości tylko 20 kilometrów od morza. Tereny są tu już nieco bardziej pofałdowane. Pas Pobrzeża Gdańskiego jest najwęższy, gdyż niektóre wzniesienia Pojezierza Pomorskiego znajdują się w odległości zaledwie kilku kilometrów od morza. Wyjątek stanowią płaskie i depresyjne Żuławy Wiślane, leżące w szerokiej delcie największej polskiej rzeki.
Kraina u ujścia Wisły to Żuławy Wiślane. Ten płaski i nisko położony teren ukształtowany został przez wody Wisły, nanoszące ogromne ilości żyznego mułu.
Kraina u ujścia Wisły to Żuławy Wiślane
Pobrzeża Południowobałtyckie
Kraina u ujścia Wisły to Żuławy Wiślane
Pobrzeża Południowobałtyckie
W głębi lądu przeważają polodowcowe równiny morenowe, które pokryte są lasami i polami uprawnymi. Przy ujściach Wisły i Odry oraz wokół jezior przybrzeżnych występują wilgotne równiny płaskich obniżeń terenu, gdzie dominuje roślinność bagienna i łąkowa (rejony deltowe wykorzystywane są do celów rolniczych). Wzdłuż całego wybrzeża mamy piaszczyste krajobrazy plaż, które są urozmaicone wysokimi klifami na większej części Pobrzeża Szczecińskiego i miejscami na pozostałych pobrzeżach. W sąsiedztwie plaż często występują też wydmy, przy czym największe z nich znajdują się w okolicach Łeby. Dwie długie, otwarte mierzeje to charakterystyczne elementy krajobrazu Pobrzeża Gdańskiego, a liczne krótsze mierzeje zamykające jeziora przybrzeżne są typowe dla Pobrzeża Koszalińskiego.
Pojezierze Krajeńskie, pofałdowany krajobraz młodoglacjalny okolic Więcborka
Pojezierze Krajeńskie, pofałdowany krajobraz młodoglacjalny okolic Więcborka
Klify Wolińskiego Parku Narodowego – źródło: www.miedzyzdroje.it
Klify Wolińskiego Parku Narodowego
Klify Wolińskiego Parku Narodowego
Klify Wolińskiego Parku Narodowego
Pobrzeża Południowobałtyckie - podsumowanie
Morska linia brzegowa jest w Polsce urozmaicona wyspami na zachodzie i półwyspami (mierzejami otwartymi) na wschodzie.
Na Pobrzeżu Koszalińskim występują liczne mierzeje zamykające jeziora przybrzeżne.
Niemal całe polskie wybrzeże pokrywają piaszczyste plaże. Wysokie klify spotkać można głównie na zachodzie (wyspa Wolin) i na wschodzie (Gdynia, Władysławowo).
W bliskim sąsiedztwie plaż często występują wydmy, przy czym największe z nich spotkać można w okolicach Łeby.
Zwiększone opady, mniejsza roczna amplituda temperatur oraz silne wiatry to główne cechy klimatu pobrzeży.
Dwie największe polskie rzeki – Wisła i Odra – przy ujściu do Bałtyku utworzyły delty; niesiony wodami rzecznymi materiał skalny i organiczny osadził się tam, tworząc żyzne gleby napływowe (mady).
oślinność naturalna pobrzeży to głównie bory sosnowe i mieszane na wysoczyznach morenowych oraz łąki i zarośla bagienne na niskich terenach podmokłych.
Główne typy nadmorskich krajobrazów naturalnych w Polsce to wybrzeża niskie (plaże) i wysokie (klify), wybrzeża mierzejowo-zalewowe, wybrzeża wydmowe, a ponadto równie i wysoczyzny morenowe oraz płaskie dna zagłębień jeziornych i rzecznych ujść deltowych.
Krajobrazy te zostały ukształtowane przez erozję i akumulację morską oraz wiatrową, lodowcową i rzeczną.